Bezpłatne webinarium

Maturalny SOS – czyli jak przygotować uczniów do nowej matury z języka polskiego.

Zapisz się już dziś!
SOS MATURALNE
PAKIET 5 ZA 3 POWRACA!

Stwórz pakiet idealnie dopasowany do Twoich potrzeb!

kup teraz
Pakiet 5 za 3
NAJCHĘTNIEJ WYBIERANE KURSY ON-LINE

każdego dnia czekają na Ciebie ciekawe promocje

zobacz promocje
Promocja
CERTYFIKOWANE KURSY ON-LINE

w ofercie grupowej i indywidualnej dla nauczycieli, wychowawców, dyrekcji, pedagogów, psychologów, logopedów i studentów

katalog szkoleń
Certyfikowane kursy online

Wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy - wpływ bajkoterapii na rozwój dziecka

Okres dorastania to dobry czas, aby rozwinąć dziecięcą kreatywność, a najlepszym do tego sposobem jest czytanie i opowiadanie bajek.

Cytat z tytułu artykułu  przypisuje się Albertowi Einsteinowi, genialnemu, a na pewno najbardziej znanemu naukowcowi na świecie. Czy tak jest faktycznie? Warto się przyjrzeć interpretacji tego zagadnienia.

Na stronie Wikicytaty znaleźć można interpretację słów wypowiedzianych przez Einsteina: Tylko z pozoru jest to paradoksalne, ponieważ to właśnie wiedza w połączeniu z wyobraźnią jest podstawą kreatywności, do której, aby się rozwijała, musimy dodać wolność. Klimat wolności rozwija wiedzę i wzbogaca wyobraźnię. Gospodarka wiedzy staje się więc gospodarką kreatywną, otwierając nową erę w światowej ekonomii. Kreatywność, wyobraźnia i innowacje to nowe komponenty współczesnej gospodarki”.

Jak najlepiej kształtować wyobraźnię dziecka?

Dzieci chłoną informacje z otaczającego ich świata jak gąbka wodę. Rozwijający się mózg potrafi stworzyć niesamowite rzeczy, których po osiągnięciu dorosłości nie jesteśmy w stanie zrobić. Okres dorastania to dobry czas, aby zaszczepić w dziecku pewne normy, zachowania i wrażliwość. To także doskonały moment, aby rozwinąć dziecięcą kreatywność, a najlepszym do tego sposobem jest czytanie i opowiadanie bajek.

Dzięki historiom, dziecko ma możliwość nauczyć się jak samemu sobie pomagać w trudnych sytuacjach. Ponadto, daje szansę nauczyć się „innego myślenia” o przyczynach wywołujących jego niepokoje i lęki. Podopieczny ma szansę przyswoić taki sposób postępowania, który będzie skuteczny w rozwiązywaniu jego trudności i kłopotów. Obniży jego podatność na uleganie panice i wszechogarniającym lękom, które rozwijają w dziecku postawę bezradności, bezsilności, bierności lub chaosu w zachowaniu.

Czytanie na głos jako skuteczna metoda wychowawcza dzieci

Czytanie dziecku jest skuteczną metodą wychowania wrażliwego człowieka, myślącego samodzielnie, z bogatą wyobraźnią, umiejącego radzić sobie w życiu dzięki zdobytej wiedzy i umiejętnościom.

Dzieci nie umieją radzić sobie w wielu trudnych dla nich sytuacjach emocjonalnych (irracjonalne lęki, pierwsze dni w przedszkolu itp.). Nie znają słów określających ich przeżycia, nie potrafią zwrócić się do dorosłego o pomoc i przez to łatwo mogą wpaść w pułapkę własnych negatywnych emocji i braku akceptacji ze strony otoczenia. W takich właśnie sytuacjach ważną rolę może odegrać metoda zwana bajkoterapią.

Współczesne dzieci, tak jak i te z poprzednich wieków, boją się wielu rzeczy, które doświadczają w swoim życiu, a szczególnie tych, z którymi spotykają się po raz pierwszy. Boją się ciemności, potworów, duchów, obcych ludzi czy dzikich zwierząt.  Wielu dorosłych jest w stanie przypomnieć sobie, chociaż kilka takich irracjonalnych sytuacji ze swojego życia. To powinno pomóc w zrozumieniu trudności dotykających dzieci. Oznacza to, że potrzebują one dużej dozy empatii i odpowiedniego wsparcia. Przypomnij sobie, co czułeś właśnie w takich sytuacjach? Momentach, które wywoływały w Tobie ogromny lęk i strach. Co mogłeś zrobić i czy w ogóle byłeś w stanie coś z tym zrobić? Zastanów się, czy coś było w stanie pomóc Ci w takich sytuacjach i jak radziłeś sobie z problemem?

Nadmierny stres spowodowany strachem czy lękiem prowadzi do zaburzeń zachowania dzieci, a nawet ich rozwoju. Podopieczny może być nadmiernie wylękniony, jakby był "porażony” lękiem i z tego powodu popada w bierność, apatyczność. Natomiast inne dziecko może być nadmiernie pobudzone, postępować chaotycznie (bo nie wie, co ma robić, ale robi coś, żeby nie stać w miejscu). Taki nadmierny lęk sprawia, że dziecku trudno skoncentrować się na czymkolwiek innym. Jego myśli krążą jedynie wokół przykrych bodźców i doznań, co niestety nie wpływa na jego efektywność, ani w działaniu, jak również w wynikach szkolnych.

Kiedy pojawiają się słowa "strach” i "lęk”, ludzie często traktują je zamiennie. Nie rozróżniają ich znaczeń, mają poczucie, że to jest to samo. Nic bardziej mylnego.

Jak zrozumieć czym jest lęk?

Lęk – to taki stan, który powstaje na skutek wyobrażenia sobie zagrożenia i zachodzi wewnątrz człowieka. Jego celem jest jego ochrona przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Strach jest stanem pierwotnym, a z niego dopiero wyrasta lęk.  Jednakże lęk z czasem zaczyna stawać się bardziej niezależny i jest to związane z rozwojem dziecka/człowieka. Ten mając w pamięci poprzednie sytuacje wywołujące strach, częściej doświadcza lęku, który ma na celu uchronić go przed powtórką.

Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje lęków:

  • Lęk odtwórczy – czyli taki, który jest wyobrażeniem zagrożenia, jakie w formie strachu wcześniej przeżyło już dziecko. 
  • Lęk wytwórczy – ten rodzaj lęku związany jest z rozwojem wyobraźni u dziecka. Ta sprawia, że dziecko zaczyna tworzyć swój świat lęków. Zaczyna sobie wyobrażać różne dziwne sytuacje, zaczarowane i też takie, które są czynnikiem pojawiającego się lęku u niego.

Istnieje teoria, która zakłada, że dzieci z dużą wyobraźnią, są sprawniejsze intelektualnie, mają więcej wyobrażeń, a tym samym tworzą sobie więcej lęków. Natomiast dzieci, u których stwierdza się jakieś upośledzenie (w stopniu lekkim), doświadczają więcej lęków odtwórczych.Oprócz wyżej wymienionych rodzajów lęków, dziecko doświadcza również tych związanych z doświadczaniem braku „czegoś”. Czyli z niewystarczającym zaspokojeniem potrzeb tak fizjologicznych (higieny, picia, jedzenia), jak i psychicznych (potrzeba miłości, akceptacji, bezpieczeństwa). Ich brak sprawia, że dziecko doznaje i przeżywa negatywne stany emocjonalne i pojawia się w nich lęk, iż taka sytuacja może się powtórzyć w przyszłości.      

Innym rodzajem lęków jest ten związany z postrzeganiem własnej osoby. Pojawia się najpóźniej w rozwoju dziecka i jest najbardziej widoczny w okresie tzw. dorastania. Należy go rozumieć, jako wynik wyobrażeń dziecka o sobie, tego, jakim chce być. Składają się na niego także komunikaty, jakie słyszy na własny temat od osób najbliższych, a później od grona rówieśniczego.

Obraz samego siebie najbardziej rozwija się w okresie pomiędzy 6, a 12 rokiem życia. W tym wieku dziecko bardzo mocno potrzebuje pozytywnych bodźców i informacji o sobie, o swoich umiejętnościach, zaletach czy osiągnięciach. Jeżeli podopieczny notorycznie doświadcza negatywnych ocen na swój temat, jest ośmieszane, odrzucane, nieakceptowane to przestaje wierzyć w siebie. Mówimy wtedy, że ma niską samoocenę. I to ona sprawia, że dziecko doświadcza lęków: jak zostanie odebrane przez innych, czy na pewno zrobiło dobrze, czy to jak się ubiera, jest akceptowane przez otoczenie itp. A kiedy dziecko zaczyna spodziewać się tylko i wyczekiwać tych negatywnych ocen, to sytuacja się zapętla. Młody człowiek żyje w lęku i dochodzi do powolnego zaburzania się jego zachowania. Objawia się ono całkowitym wycofaniem lub ogromnym chaosem w zachowaniu.

Bajkoterapia - co warto o niej wiedzieć?

Bajki i baśnie mają swą terapeutyczną moc. Są one dziecku bliskie, nie tworzą sztucznej sytuacji terapeutycznej, nie zmuszają do konkretnych działań, nakierowują tylko na odpowiednią drogę. Przekazywane ustnie czy na piśmie, niosą czytelnikowi nadzieję i odsyłają do lepszej, bezbolesnej rzeczywistości.

Najważniejsze zalety Bajkoterapii:

  • ma na celu wzmacnianie i wzbogacanie dziecka, aby umiało dobrze radzić sobie z trudnościami,
  • opiera się na mechanizmie modelowania i nauki poprzez obserwację i naśladownictwo,
  • oddziałuje na sferę: psychiczną, emocjonalną, intelektualną i społeczną dziecka.

Bajkoterapia wykorzystuje bajki w celach:

  • edukacyjnych (bajka psychoedukacyjna),
  • diagnostycznych (bajka diagnozująca),
  • relaksacyjnych (bajka relaksacyjna),
  • terapeutycznych (bajka psychoterapeutyczna).

Inspirujące historie - sposobem na dostrzeżenie problemów

Dzieci w trakcie opowiadania bajek, lubią dopytywać lub wnieść coś od siebie do samej historii. Jak się zachować w takiej sytuacji? Pozwolić im mówić, udzielać się i godzić się, przerywać Ci mówić, jeśli tylko ich umysł skupiony wokół historii.

Należy być uważnym na wszystko, co mówi dziecko. Z jednej strony będzie to możliwość na dostrzeżenie jakiegoś kłopotu, którego wcześniej nie zauważaliśmy. Będziemy mogli porozmawiać o uczuciach i emocjach, jakie historia wywołuje w dziecku. Z drugiej strony możemy dać mu inspirację do samodzielnego poszukiwania rozwiązań.

Przykład: 

Opowiadając historię o chłopcu, który pokłócił się ze swoim najlepszym kolegą, dziecko może dopytywać „czemu bohater postąpił w jakiś sposób?”. Dorosły może wtedy zadać dziecku pytanie: „A co Ty byś zrobił w takiej sytuacji?”. W odpowiedzi możemy usłyszeć świetny sposób na poradzenie sobie z trudną sytuacją, którą znalazł nasz słuchacz. W takich sytuacja mogą pojawić się także odpowiedzi i pomysły, które nie są dobre. Warto wówczas zareagować i pokazać, do czego może doprowadzić konkretne działanie. 

W żadnym wypadku nie należy dziecka oceniać, krytykować!

W pierwszym przypadku można zakończyć swoją historię właśnie w sposób, który znalazło dziecko, ewentualnie dodać do tego jeszcze coś ze swojej wiedzy i doświadczenia.

W drugim przypadku należy zakończyć opowiadanie w pozytywny sposób, czyli taki, kiedy główny bohater radzi sobie ze swoimi kłopotami. Dziecko słuchające opowiadania będzie tu wykorzystywało swoją wyobraźnię do przyswojenia tego, co usłyszało.

Warto zapamiętać:

Jeżeli dziecko prosi wielokrotnie o opowiadanie jednej i tej samej bajki, to jest to jak najbardziej prawidłowe. Widocznie potrzebuje więcej czasu na przyswojenie i zinternalizowanie w sobie tego, co niesie ze sobą opowiadana historia. Jedne dzieci będą chciały kilkukrotnego opowiedzenia tej samej opowieści, a inne będą potrzebowały kilkudziesięciu razy.

Bajkoterapia - bramą do świata magii

Każdy z nas inaczej rozumie „magię”. Dla Ciebie będzie to powrót do ulubionej lektury z dzieciństwa, ale Twoja pociecha lub podopieczny mają swoje światy. Dla części z nich będzie to Hogwart, Narnia lub sympatyczne „Hakuna matata” na sawannie - cudownie to brzmi, prawda? Wykreowane światy mogą być bezpiecznym azylem, a także przydatnym narzędziem, które pomoże Ci w walce z dziecięcymi lękami. Bajkoterapia to świetne narzędzie, które ma szerokie zastosowanie terapeutyczne. Wykorzystaj je!

Nie wiesz, od czego zacząć? Nasz kurs: Bajkoterapia z elementami wizualizacji, porusza zagadnienia podstawowe i bardziej specjalistyczne. Dedykowany jest nauczycielom, rodzicom i wszystkim tym, którzy chcą zrozumieć, jak działa to narzędzie. Zobacz także, jak może wpłynąć na Ciebie.

Chcesz spróbować? Wyobraź sobie lwa, czarownicę i starą szafę. Zaczynają pojawiać się obrazy w głowie? Udanej zabawy.

INFORMACJA O PRYWATNOŚCI PLIKÓW COOKIES

Ta strona korzysta z plików cookie, aby poprawić wrażenia podczas przeglądania witryny. Część plików cookies, które są sklasyfikowane jako niezbędne, są przechowywane w przeglądarce, ponieważ są konieczne do działania podstawowych funkcji witryny.

Używamy również plików cookies stron trzecich, które pomagają nam analizować i zrozumieć, w jaki sposób korzystasz z tej witryny. Te pliki cookies będą przechowywane w przeglądarce tylko za Twoją zgodą. Możesz również z nich zrezygnować, ale rezygnacja z niektórych z tych plików może mieć wpływ na wygodę przeglądania.

Klikając „Przejdź do serwisu” udzielasz zgody na przetwarzanie Twoich danych osobowych dotyczących Twojej aktywności na naszej stronie. Dane są zbierane w celach zgodnych z naszą polityką prywatności oraz polityką cookies. Zgoda jest dobrowolna. Możesz jej odmówić lub ograniczyć jej zakres klikając w "Preferencje cookies".

W każdej chwili możesz modyfikować udzielone zgody w zakładce: informacje i regulaminy — zresetuj ustawienia cookies.

RODZAJE PLIKÓW COOKIES UŻYWANYCH NA NASZEJ STRONIE

Dane są zbierane w celach zgodnych z naszą polityką prywatności. Zgoda jest dobrowolna. Możesz jej odmówić lub ograniczyć jej zakres.

W każdej chwili możesz modyfikować udzielone zgody w zakładce: informacje i regulaminy — zresetuj ustawienia cookies.

Niezbędne

Przyczyniają się do użyteczności strony poprzez umożliwianie podstawowych funkcji takich jak nawigacja na stronie i dostęp do bezpiecznych obszarów strony internetowej. Strona internetowa nie może funkcjonować poprawnie bez tych ciasteczek.

Statystyczne

Pomagają zrozumieć, w jaki sposób różni Użytkownicy Serwisu zachowują się na stronie, gromadząc i zgłaszając anonimowe informacje.

Marketingowe

Marketingowe pliki cookie stosowane są w celu śledzenia użytkowników na stronach internetowych. Ich celem jest wyświetlanie reklam, które są istotne i interesujące dla poszczególnych Użytkowników, a tym samym bardziej cenne dla wydawców, reklamodawców i strony trzecie (np. Google, Facebook).

Sukces
Przejdź do koszyka
Ostrzeżenie
Przejdź do koszyka
Ostrzeżenie
Ostrzeżenie
Ostrzeżenie
Ostrzeżenie